Chương trình giáo dục STEM là gì: Khám phá sự phát triển và ý nghĩa của STEM

STEMax Education - Hình thumnail Post website

STEM là gì? Chương trình giáo dục STEM là gì? Hai khái niệm này tuy có sự liên quan nhưng không hề giống nhau, thậm chí còn có sự khác biệt khá rõ! Điều đó cũng tạo nên sự quan tâm của số đông các nhà giáo dục đối với hướng tiếp cận giáo dục STEM. Hãy cùng STEMax Education tìm hiểu ngay nhé!

1. Tìm hiểu về chương trình giáo dục STEM

1.1. Giáo dục STEM là gì?

Trước hết, chúng ta cần làm rõ khái niệm STEM – Thuật ngữ viết tắt của 4 lĩnh vực:

  • Science – Khoa học
  • Technology – Công nghệ
  • Engineering – Kỹ thuật
  • Math – Toán học

Trong khi STEM chỉ đơn giản nhắc đến các ngành nghề thì giáo dục STEM lại được hiểu theo cách khác. Vậy chương trình giáo dục STEM là gì? Đây là phương pháp đào tạo con người mới, theo hướng tiếp cận liên ngành trong quá trình học, áp dụng các kiến thức trong 4 lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán để giải quyết các vấn đề thực tế.

Điều đặc biệt của chương trình giáo dục STEM chính là tạo ra một mô hình giáo dục gắn kết 4 môn học, thay vì dạy chúng một cách tách biệt và rời rạc. So với phương pháp giáo dục truyền thống, giáo dục STEM giúp học sinh luôn chủ động, vận dụng kiến thức đa ngành vào cuộc sống và phát triển nhiều kỹ năng, tư duy quan trọng cho công việc trong tương lai.

Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về chương trình giáo dục STEM là gì, STEMax Education đưa ra một góc nhìn như sau:

Thứ nhất: Giáo dục STEM thành công cần có ít nhất 4 yếu tố:

  • Real life context: Bối cảnh thực tế
  • Interdisciplinary: Tính liên ngành
  • Skill development: Phát triển một kỹ năng/kiến thức nào đó 
  • Engagement: Sự hứng thú tham gia

– Thứ hai: Giáo dục STEM giúp phát triển con người trên ba khía cạnh:

  • Scientific and engineering habit of minds (Tư duy của nhà khoa học và kỹ sư): lượng hoá, tư duy hệ thống, thiết lập thí nghiệm,… và có thể được áp dụng để giải quyết rất nhiều vấn đề trong cuộc sống, không chỉ riêng các vấn đề liên quan đến khoa học, kỹ thuật.
  • Scientific method and engineering design process: Đây là các quy trình thường được sử dụng trong nghiên cứu khoa học và thiết kế kỹ thuật. Chúng có thể được sử dụng để trả lời một câu hỏi nào đó hoặc đưa ra giải pháp cho một vấn đề nào đó trong cuộc sống.
  • Knowledge, skills and tools: Trang bị kiến thức, kỹ năng và công cụ khoa học, kỹ thuật, từ đó giải quyết nhanh gọn và thông minh các vấn đề trong cuộc sống.

1.2. Đặc điểm của hướng tiếp cận của giáo dục STEM

Trước hết, giáo dục STEM không phải là một môn học hoặc chương trình học. Theo NSTA, ta có thể thấy được hướng tiếp cận STEM có những đặc điểm sau đây. [1]

  1. Giáo dục mang tính trải nghiệm: Giáo dục STEM tạo điều kiện để người học có cơ hội thực hành các kiến thức và kỹ năng của ngành nghề trong STEM, từ đó có được những trải nghiệm thiết thực. [2] 
  2. Vấn đề thực tiễn (in-context projects): Người học có thể áp dụng được các kiến thức và kỹ năng của mình để giải quyết vấn đề thực tế gặp phải trong cuộc sống, thậm chí giải quyết theo hướng khoa học, đơn giản và hiệu quả hơn.
  3. Đầu ra của giáo dục STEM hướng đến việc chuẩn bị các kiến thức và kỹ năng thực tế cho việc học tập và nghiên cứu tại trường Đại học, viện nghiên cứu khoa học hoặc các công ty trong tương lai. 
  4. Phối hợp một cách tự nhiên giữa các lĩnh vực Khoa học – Kỹ thuật – Công nghệ – Toán học để giải quyết các vấn đề một cách hài hòa, tối ưu và toàn diện. Chẳng hạn như khi cần pha chế một ly cà phê thơm ngon, người học cần có sự tính toán về lượng cà phê, nhiệt độ và lượng nước phù hợp.

2. Lợi ích của chương trình giáo dục STEM

2.1. Phát triển tư duy logic và giải quyết vấn đề

Lợi ích đầu tiên khi nhắc tới chương trình giáo dục STEM chính là khả năng tạo điều kiện phát triển tư duy logic và giải quyết vấn đề cho người học. 

Trước hết, giáo dục STEM mở ra một môi trường học tập tương tác và thực hành, giúp học sinh có thể áp dụng tư duy logic để giải quyết các vấn đề thực tế. Qua việc tiếp cận với các dự án và thách thức từ thực tiễn, học sinh phải suy luận một cách logic để đưa ra các phương án và quyết định phù hợp. 

Bên cạnh đó, hướng tiếp cận giáo dục STEM khuyến khích việc áp dụng kiến thức từ nhiều lĩnh vực để giải quyết vấn đề. Qua việc tham gia vào các dự án thực tế trong phương pháp giáo dục STEM, học sinh học được cách phân tích vấn đề, đề xuất các phương án và thử nghiệm các giải pháp. Ngay cả khi phải đối mặt với sự thất bại, học sinh cũng học được cách nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau và tìm kiếm các cách tiếp cận mới.

2.2 Phát triển các kỹ năng quan trọng trong thế kỷ 21

Thế kỷ 21 là thời đại của kỹ thuật số, đòi hỏi thế hệ trẻ phải có sự hiểu biết nhất định về khoa học công nghệ và ứng dụng nó để thực hiện công việc một cách năng suất hơn. Đó cũng là lý do chương trình giáo dục STEM trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, vì hướng tiếp cận này giúp học sinh phải tự mình chủ động, kết hợp thành thạo các kiến thức, kỹ năng khoa học, kỹ thuật vào đời sống để giải quyết vấn đề.

Trong định nghĩa chương trình giáo dục STEM là gì cũng khẳng định học sinh sẽ được tiếp cận theo hướng giáo dục liên ngành, xây dựng bộ kỹ năng toàn diện để giải quyết được các vấn đề trong cuộc sống. Các kỹ năng mềm như thuyết trình, làm việc nhóm, chủ động tư duy, thiết lập kế hoạch,…, thông qua giáo dục STEM, được ứng dụng vào việc nghiên cứu dự án thực tiễn, thiết lập các thí nghiệm cụ thể,…

2.3. Khuyến khích sáng tạo và tư duy sáng tạo

Khi ngừng sáng tạo, cả xã hội sẽ ngừng phát triển. Do đó, khuyến khích sự sáng tạo ngay từ sớm sẽ giúp học sinh có sự chủ động, làm việc thông minh và tối giản các quy trình. Đây cũng là một trong số những lợi ích của chương trình giáo dục STEM.

Vậy sự sáng tạo được tạo ra từ đâu? Câu trả lời nằm ở việc được thực hành liên tục, nhìn nhận toàn diện về các vấn đề và không ngừng tìm cách giải quyết vấn đề. Chương trình giáo dục STEM rất chú trọng thực hành, hơn nữa còn là thực hành liên ngành. Từ đó, học sinh phát hiện ra được những sự thật thú vị, những vấn đề tồn đọng hoặc sự khơi gợi về việc cần phải đổi mới.

Đặc biệt, giáo dục STEM trao quyền và khuyến khích học sinh sáng tạo, tìm hướng đơn giản để giải quyết các vấn đề phức tạp. Theo thời gian, học sinh sẽ trở thành những người không ngừng theo đuổi sự độc đáo của riêng mình, mang đến sự đột phá trong tương lai. 

2.4. Chuẩn bị cho người học năng lực và tư duy STEM để sẵn sàng tham gia vào thị trường lao động trong tương lai

Thị trường lao động luôn rộng mở với các nhóm ngành STEM và có nhiều điều kiện thăng tiến cho những người chủ động, đa di năng, không ngừng tìm ra vấn đề để giải quyết nó triệt để. Như vậy, khi tham gia chương trình giáo dục STEM, chắc chắn học sinh sẽ có được nhiều lợi thế cạnh tranh nghề nghiệp trong tương lai. 

Việc thúc đẩy nhận thức, tư duy và kỹ năng thông qua giáo dục STEM phải được thực hiện càng sớm càng tốt, nhất là đối với trẻ nhỏ. Khi đã hình thành những thói quen về tư duy giáo dục, trẻ nhỏ cũng sẽ được tiếp xúc sớm với phương pháp đào tạo hiện đại và có hứng thú hơn trong các môn học sau này.

Mỗi ngày, yêu cầu về nhận thức của học sinh càng cao, nhưng kỹ năng thực hành xem ra vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động trong tương lai. Phương pháp giáo dục STEM sẽ nhanh chóng giải quyết được vấn đề nhức nhối này, thông qua sự chuẩn bị từ bước khởi đầu nhỏ nhất, để học sinh sẵn sàng đón nhận cả các yêu cầu khắt khe nhất của thị trường lao động!

Kết luận

Có thể thấy, việc nhận thức rõ chương trình giáo dục STEM là gì giúp chúng ta có được cái nhìn toàn diện hơn về sự cần thiết của phương pháp này. STEMax Education hy vọng những chia sẻ trên sẽ thực sự hữu ích và giúp ba mẹ sớm đưa ra được định hướng giáo dục phù hợp cho con trẻ. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào khác, đừng ngần ngại liên hệ với STEMax Education để được giải đáp nhé!

Chuyên mục

Tư vấn

Đăng ký nhận bài viết mới

Dự án nổi bật

  • chip bán dẫn
  • chương trình giáo dục stem
  • crest awards
  • crest discovery
  • cuộc thi stem
  • cuộc thi stem quốc tế
  • eco fashion
  • giáo dục stem
  • giaoducstem
  • học sinh quốc tế
  • học tiếng anh kết hợp cùng stem
  • học tiếng anh qua các hoạt động stem
  • hợp tác quốc tế
  • ICIA
  • ICIA 2025
  • kỹ năng làm việc nhóm
  • nông nghiệp công nghệ cao việt nam
  • sáng tạo stem
  • stem
  • stem và crest awards
  • tiếng anh chuyên ngành
  • tiếng anh chuyên ngành khoa học
  • tuyển dụng giáo viên STEM

Bạn cần hỗ trợ?

Đăng ký để nhận tư vấn từ STEMax Education

Công ty Cổ phần Giáo dục STEMax

Copyright © 2023, STEMax. All Rights Reserved.